İmam Ayetullah Seyed Ruhollah Musavi Humeyni (17 Mayıs 1900 – 3 Haziran 1989) Müslüman bir din adamı ve Marja idi ve İran’ın son Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’yi deviren 1979 İran İslam Devrimi’nin siyasi lideriydi. Devrimin ardından İmam Humeyni, ölümüne kadar yeni İslam Cumhuriyeti’nin siyasi sisteminin en önemli figürü olan İran’ın Büyük Lideri oldu.
İmam Humeyni birçok Müslüman için taklid olarak görülüyordu ve İran’da resmi olarak Büyük Ayetullah yerine İmam olarak hitap ediliyordu. Şah’ın 16 Ocak 1979’da İran’dan kaçmasından iki hafta sonra İmam Humeyni, 1 Şubat 1979 Perşembe günü halihazırda sürmekte olan Şah karşıtı devrimin daveti altında zaferle İran’a döndü. 11 Şubat’ta İmam Humeyni geçici hükümet ilan etti. 30 Mart 1979 ve 31 Mart 1979’da geçici hükümet, kadın ve erkek on altı yaş ve üzeri tüm İranlılardan İslam Cumhuriyeti’nin yeni hükümet ve anayasa biçimi olarak kabul edilmesi konusunda referandumda oy kullanmalarını istedi. . Oy sandığında yüzde 98’den fazlası monarşinin yerine İslam Cumhuriyeti’nin getirilmesi yönünde oy kullandı. Yeni hazırlanan Anayasa taslağının onaylanması için daha sonra seçimler yapıldı. Büyük Liderlik pozisyonunun yanı sıra, anayasa aynı zamanda bir başkanın dört yılda bir seçilmesini gerektiriyor ancak yalnızca Muhafızlar Konseyi tarafından dolaylı olarak onaylanan adaylar bu göreve aday olabilir. İmam Humeyni’nin kendisi ömür boyu Büyük Lider olarak kurumlaştırıldı ve resmen “Devrimin Lideri” olarak ilan edildi. İktidara geldikten sonra İran’ın yeni anayasasında İslam temel alındı ve İslam kanunlarına itaat zorunlu hale getirildi.
İmam Humeyni’nin yönetimi altında, hem erkekler hem de kadınlar için uygulanan İslami kıyafet kuralıyla şeriat (İslam hukuku) getirildi. Kadınların saçlarını örtmesi gerekiyordu ve erkeklerin şort giymesine izin verilmiyordu.
Dini azınlıkların yaşamı İmam Humeyni ve onun halefleri döneminde karışık bir hal aldı. İmam Humeyni, 1979’da sürgünden dönüşünden kısa bir süre sonra, Yahudilere ve (Bahai hariç) diğer azınlıklara iyi davranılması emrini veren bir fetva yayınladı. Yasaya göre, Parlamentodaki birçok sandalye azınlık dinlerine ayrılmıştır. İmam Humeyni ayrıca Sünni ve Şii Müslümanlar arasında birlik çağrısında bulundu (Sünni Müslümanlar İran’daki en büyük dini azınlıktır).
İmam Humeyni, iç kanamayı durdurma operasyonu için on bir gün hastanede kaldıktan sonra, 3 Haziran 1989 Cumartesi günü 89 yaşında kanserden öldü. Birçok İranlı, İmam Humeyni’nin ölümünün yasını tuttu ve şehirlere ve sokaklara döküldü. İmam Humeyni’nin cenazesine ülkenin dört bir yanından 10 milyondan fazla insan katıldı ve dünyanın şimdiye kadarki en büyük cenaze törenlerinden biri düzenlendi.
İmam Humeyni’nin vefatının ardından Ayetullah Seyyid Ali Hamaney, Anayasa uyarınca 4 Haziran 1989’da Uzmanlar Meclisi tarafından halefi olarak seçildi.
Aile ve torunları
1929’da İmam Humeyni, Tahran’da bir din adamının kızı olan Batol Saqafi Humeyni ile evlendi. Yedi çocukları vardı, ancak yalnızca beşi bebeklik döneminde hayatta kaldı; 3 kız ve 2 erkek. Oğulları dini hayata girdi. Büyük oğul Mostafa, 1977 yılında babasıyla birlikte Necef, Irak’ta sürgündeyken öldürüldü ve SAVAK (İmparatorluk dönemi gizli polisi) İmam Humeyni tarafından onun ölümüyle suçlandı. Küçük oğlu Ahmed Humeyni 1995’te öldü.
İmam Humeyni’nin torunu, merhum Seyyid Ahmed Humeyni’nin oğlu Seyyid Hasan Humeyni de bir din adamı ve İmam Humeyni’nin türbesinin mütevelli heyetidir.
İşler:
Velayet-i Fakih
Kırk Hadis (Kırk Hadis)
Edeb-i Salat (Dua Disiplinleri)
Cihad-i Ekber (Büyük Mücadele)
Tahrir el-Vasile
Fatiha suresinin tefsiri
Serr al-Salat (Duaların Sırları)
Şafak Duasının Yorumlanması
Aklın Güçleri ve İhmal Geleneğinin Yorumlanması
Hac
https://english.khamenei.ir/news/2116/Imam-Khomeini-s-Biography
16 Temmuz 1939’da İslami İran’ın gelecekteki lideri Horasan ilinin kutsal Meşhed şehrinde doğdu. Seyyid Ali, ailesinin tüm üyelerine basit ve mütevazı bir yaşam tarzı sürmeyi öğreten mütevazı ve fakir bir İslam alimi olan Seyyid Cevad Hamaney’in ikinci oğluydu.
O zamandan bu yana İslam Cumhuriyeti’ne yaptığı hizmetlerin listesi aşağıdadır:
1980- Şehid Beheşti, Rafsancani, Şahid Bahonar, Musavi-Erdebili gibi din alimleri ve mücahitlerle birlikte İslam Cumhuriyeti Fırkası’nın kurucu üyesi.
• Savunma Bakan Yardımcısı
• İslam Devrim Muhafızları Amiri
• İmam Humeyni’nin fermanı uyarınca Tahran İmamı’nın Cuma Cemaat Namazı kılınması.
• Meclis’te (Danışma Meclisi) Tahran Milletvekili seçildi
1981- İmam Humeyni’nin Yüksek Savunma Konseyi Temsilcisi
• Irak’ın dayattığı savaşın cephelerinde aktif varlık.
1982- Cumhurbaşkanı Muhammed Ali Rajai’nin (Ayetullah Hamaney’in kendisi de Tahran’daki Ebu Zer camisinde bir suikast girişiminin hedefiydi ve ardından birkaç ay hastanede yattı) şehit edilmesinin ardından İran İslam Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı seçildi.
• Devrim Kültür Konseyi’nin Başkanı olarak atandı.
1986- Uygunluk Konseyi Başkanı
• İkinci 4 yıllık dönem için İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na yeniden seçildi
1989- İmam Humeyni’nin vefatından sonra Uzmanlar Meclisi tarafından İran İslam Cumhuriyeti’nin Lideri seçildi.
1990- Anayasa Değişiklik Komisyonu Başkanı.
YAZILAN ESERLER VE ÇEVİRİLER Yazılan Eserler
1. Kur’an’da İslam Düşüncesi (Bir Taslak)
2. Duanın Derinliği
3. Sabır Üzerine Bir Söylem
4. Anlatıcıların Biyografisine İlişkin Dört Temel Hadis Kitabı Üzerine.
5. Velayet (Velayet)
6. Meşhed İslam Ruhban Okulu Genel Raporu
7. İmam Sadık (a.s)
8. Birlik ve Siyasi Partiler
9. Sanata İlişkin Kişisel Görüşler
10. Dini Doğru Anlamak
11. Şii İmamların (a.s) Mücadeleleri
12. Allah’ın Birliğinin Özü
13. Kur’an’a Dönmenin Gerekliliği
14. İmam Seccad (as)
15. İmam Rıza (as) ve Veliaht Olarak Atanması.
16. Kültür İstilası (Konuşmaların Derlenmesi)
17. Konuşma ve Mesaj Koleksiyonları (9 Cilt)
Çeviriler (Arapça’dan Farsça’ya)
1. İmam Hasan’ın (a.s) Barış Antlaşması, Raazi Aal-Yasseen
2. İslam Topraklarında Gelecek, Seyyid Kutub
3. Hindistan Kurtuluş Hareketinde Müslümanlar, Abdulmunaim Nassri
4. Batı Medeniyetine Karşı Bir İddianame, Seyyid Gutb
16 Temmuz 1939’da İslami İran’ın gelecekteki lideri Horasan ilinin kutsal Meşhed şehrinde doğdu. Seyyid Ali, ailesinin tüm üyelerine basit ve mütevazı bir yaşam tarzı sürmeyi öğreten mütevazı ve fakir bir İslam alimi olan Seyyid Cevad Hamaney’in ikinci oğluydu.
O zamandan bu yana İslam Cumhuriyeti’ne yaptığı hizmetlerin listesi aşağıdadır:
1980- Şehid Beheşti, Rafsancani, Şahid Bahonar, Musavi-Erdebili gibi din alimleri ve mücahitlerle birlikte İslam Cumhuriyeti Fırkası’nın kurucu üyesi.
• Savunma Bakan Yardımcısı
• İslam Devrim Muhafızları Amiri
• İmam Humeyni’nin fermanı uyarınca Tahran İmamı’nın Cuma Cemaat Namazı kılınması.
• Meclis’te (Danışma Meclisi) Tahran Milletvekili seçildi
1981- İmam Humeyni’nin Yüksek Savunma Konseyi Temsilcisi
• Irak’ın dayattığı savaşın cephelerinde aktif varlık.
1982- Cumhurbaşkanı Muhammed Ali Rajai’nin (Ayetullah Hamaney’in kendisi de Tahran’daki Ebu Zer camisinde bir suikast girişiminin hedefiydi ve ardından birkaç ay hastanede yattı) şehit edilmesinin ardından İran İslam Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı seçildi.
• Devrim Kültür Konseyi’nin Başkanı olarak atandı.
1986- Uygunluk Konseyi Başkanı
• İkinci 4 yıllık dönem için İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na yeniden seçildi
1989- İmam Humeyni’nin vefatından sonra Uzmanlar Meclisi tarafından İran İslam Cumhuriyeti’nin Lideri seçildi.
1990- Anayasa Değişiklik Komisyonu Başkanı.
YAZILAN ESERLER VE ÇEVİRİLER Yazılan Eserler
1. Kur’an’da İslam Düşüncesi (Bir Taslak)
2. Duanın Derinliği
3. Sabır Üzerine Bir Söylem
4. Anlatıcıların Biyografisine İlişkin Dört Temel Hadis Kitabı Üzerine.
5. Velayet (Velayet)
6. Meşhed İslam Ruhban Okulu Genel Raporu
7. İmam Sadık (a.s)
8. Birlik ve Siyasi Partiler
9. Sanata İlişkin Kişisel Görüşler
10. Dini Doğru Anlamak
11. Şii İmamların (a.s) Mücadeleleri
12. Allah’ın Birliğinin Özü
13. Kur’an’a Dönmenin Gerekliliği
14. İmam Seccad (as)
15. İmam Rıza (as) ve Veliaht Olarak Atanması.
16. Kültür İstilası (Konuşmaların Derlenmesi)
17. Konuşma ve Mesaj Koleksiyonları (9 Cilt)
Çeviriler (Arapça’dan Farsça’ya)
1. İmam Hasan’ın (a.s) Barış Antlaşması, Raazi Aal-Yasseen
2. İslam Topraklarında Gelecek, Seyyid Kutub
3. Hindistan Kurtuluş Hareketinde Müslümanlar, Abdulmunaim Nassri
4. Batı Medeniyetine Karşı Bir İddianame, Seyyid Gutb
Ebrahim Raisi, tam anlamıyla Ebrahīm Raʾīs al-Sādātī (14 Aralık 1960, Meşhed, İran doğumlu), İran’ın yargı başkanı (2019-21) ve daha sonra ülkenin cumhurbaşkanı olarak görev yapan İranlı din adamı, savcı ve politikacı.
Kültürel Miras, Turizm ve El Sanatları Bakanlığı, İran’ın yürütme organına bağlı olarak faaliyet gösteren ve İran’ın tarihi ve antik eserleri ile İran’ın turizm yönetimiyle ilgili konuların yönetilmesinden sorumlu olan İran bakanlıklarından biridir.
Bakan: İzzetullah Zarghami
Seyyid Ezzatollah Zarghami şu anda Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Bakanlığı’nın bakanıdır. Daha önce İran İslam Cumhuriyeti Yayıncılığının (IRIB) Başkanıydı.
İran İslam Cumhuriyeti Sivil Havacılık Teşkilatı (CAO.IRI), İran’ın sivil havacılık kurumudur. İran’da sivil havacılığın tüm yönlerini denetleyen ve düzenleyen yasal kuruluştur. Organizasyon Temmuz 1946’da kuruldu ve merkezi Tahran’daki Mehrabad Uluslararası Havalimanı’nda bulunuyor. İran’daki havacılık kazalarını ve olaylarını araştırıyor.
Muhammed Muhammedi
Mohammad Mohammadi, Yollar ve Kentsel Gelişimden Sorumlu Bakan Yardımcısı ve İran Sivil Havacılık Örgütü Başkanıdır.
Seyyed Abolhassan Banisadr (Mart 1933 – 9 Ekim 2021)
1979 İran Devrimi’nin monarşiyi kaldırmasından sonra İran’ın ilk cumhurbaşkanı oldu ve Şubat 1980’den Haziran 1981’de parlamento tarafından görevden alınmasına kadar görev yaptı. Cumhurbaşkanlığından önce geçici hükümette dışişleri bakanıydı. Banisadr, görevden alınmasının ardından İran’dan kaçtı ve Fransa’ya siyasi sığınma hakkı buldu.
Muhammed-Ali Rajai (Haziran 1933 – 30 Ağustos 1981)
Abolhassan Banisadr başkanlığında başbakanlık yaptıktan sonra 2-30 Ağustos 1981 tarihleri arasında İran’ın ikinci cumhurbaşkanıydı. Başbakan olduğu dönemde 11 Mart 1981’den 15 Ağustos 1981’e kadar dışişleri bakanı olarak da görev yaptı. 30 Ağustos 1981’de Başbakan Muhammed Cevad Bahonar’la birlikte bombalı saldırıda öldürüldü (şehit oldu).
Ayetullah Seyed Ali Hamaney (16 Temmuz 1939’da doğdu)
1982- Cumhurbaşkanı Muhammed Ali Rajai’nin (Ayetullah Hamaney’in kendisi de Tahran’daki Ebu Zer camisinde bir suikast girişiminin hedefiydi ve ardından birkaç ay hastanede yattı) şehit edilmesinin ardından İran İslam Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı seçildi.
• Devrim Kültür Konseyi’nin Başkanı olarak atandı.
1986- Uygunluk Konseyi Başkanı
• İkinci 4 yıllık dönem için İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na yeniden seçildi
1989- İmam Humeyni’nin vefatından sonra Uzmanlar Meclisi tarafından İran İslam Cumhuriyeti’nin Lideri seçildi.
1990- Anayasa Değişiklik Komisyonu Başkanı.
Ekber Haşimi Rafsancani (25 Ağustos 1934 – 8 Ocak 2017)
İranlı bir politikacı, yazar ve 1989’dan 1997’ye kadar İran’ın dördüncü cumhurbaşkanı olan İslam Cumhuriyeti’nin kurucu babalarından biriydi.
Seyed Muhammed Hatemi (14 Ekim 1943 doğumlu)
Seyed Muhammed Hatemi, 3 Ağustos 1997’den 3 Ağustos 2005’e kadar İran’ın beşinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan İranlı bir politikacıdır. Ayrıca 1982’den 1992’ye kadar İran’ın Kültür Bakanı olarak görev yapmıştır.
Mahmud Ahmedinejad (28 Ekim 1956 doğumlu)
Mahmud Ahmedinejad, 2005’ten 2013’e kadar İran’ın altıncı cumhurbaşkanı olarak görev yapmış İranlı muhafazakar bir politikacıdır. Şu anda Uygunluk Ayırt Etme Konseyi üyesidir. 2003’ten 2005’e kadar Tahran belediye başkanı olarak görev yaptı ve selefinin birçok reformunu tersine çevirdi.
Hasan Ruhani (12 Kasım 1948 doğumlu)
Hasan Ruhani, 2013’ten 2021’e kadar İran’ın yedinci cumhurbaşkanı olarak görev yapmış İranlı bir siyasetçidir. 1999’dan beri İran Uzmanlar Meclisi üyesidir. 1991’den 2021’e kadar Uygunluk Konseyi üyesidir ve aynı zamanda üyedir. 1989’dan 2021’e kadar Yüksek Milli Güvenlik Konseyi’nin üyesiydi. Ruhani, 1989’dan 2005’e kadar İran Parlamentosu’nun (Meclis) dördüncü ve beşinci dönem başkan yardımcısı ve Yüksek Milli Güvenlik Konseyi Sekreteri olarak görev yaptı.
Seyed Ebrahim Raisi (14 Aralık 1960 doğumlu)
Yaygın olarak Ebrahim Raisi olarak bilinen Seyed Ebrahim Raisi, İranlı ilkeci bir politikacı, Müslüman hukukçu ve 2021 seçimlerinde cumhurbaşkanlığına seçilen, 3 Ağustos 2021’den bu yana İran’ın sekizinci ve mevcut cumhurbaşkanıdır.
